Czy chrześcijanin powinien wierzyć w prawdziwość Całunu Turyńskiego? Tak naprawdę dla chrześcijanina nie ma drogi pośredniej. Każdy z nas stoi przed wyborem: relikwia, niemy świadek zmartwychwstania Jezusa Chrystusa i świadectwo męki albo fałszerstwo sporządzone przez średniowiecznego geniusza. Tekst niniejszy dotyczy sławnego Mam poczucie niewystarczalności sztuki — istnieje wiele przedstawień Jezusa, ale kiedy zobaczyłem twarz z całunu, ujrzałem coś prawdziwszego, mocniejszego, bliższego, co przemówiło do mnie mocniej niż wszystkie wizerunki, które dotychczas znałem. A jednocześnie pamiętam do dziś modlitwę w parafialnym kościele. Naukowcy z uniwersytetu w Padwie trójwymiarowo zrekonstruowali postać mężczyzny, którego wizerunek odbił się na Całunie Turyńskim. Jak wynika z rekonstrukcji, mężczyzna miał 180 cm wzrostu, czyli ok. 15 cm więcej, niż wynosiła średnia wzrostu w czasach ziemskiego życia Jezusa. "Z naszych badań wynika, że Jezus był Jak wyglądał Jezus? Hiperrealistycznie odtworzono postać z Całunu Turyńskiego [video] Po 15 latach studiów zaprezentowano rezultat prac odtwarzających dokładnie postać uwiecznioną na Całunie Turyńskim. Przez wielowiekową tradycję wizerunek odbity na płótnie uznawany jest za Jezusa Chrystusa. Ekspozycje "Arti Splendore Rewolucja w badaniach nad Całunem. W tym miejscu należy zatrzymać się nad wizerunkiem z Edessy aby zrozumieć hipotezę, która bezpośrednio, niosąc możliwe rozwiązanie historycznego zagadnienia istnienia Całunu w pierwszym tysiącleciu, i pośrednio, powodując nieobojętny wysiłek nauki w celu oceny jego wiarygodności, wywołała rewolucję w badaniach historii Turyńskiej Relikwii. Dopracowany wizerunek twary z całunu po nadaniu jej cech typowych dla mieszkańców Ziemi Świętej w okresie życia Jezusa (za: History Channel) Choć na co dzień całun nie jest dostępny dla zwyczajnych wiernych, badania a właściwie dywagacje nad nim rozwijają się prężnie i stanowi on powszechny przedmiot zainteresowania. . Ta książka była prawdziwym trzęsieniem ziemi. "Kryminalna afera wokół Chusty Świętej Weroniki", "Sensacyjne odkrycie w Abruzji". To tylko niektóre nagłówki prasowe donoszące o odkryciach Badde, które opisał w książce "Boskie Oblicze. Całun z Manoppello". "Wyniki prowadzonych przez Paula Badde poszukiwań przekraczają granice naszej wyobraźni", pisał niemiecki "Bild". "Paul Badde napisał kultowy kryminał w stylu Dana Browna, który czyta się jednym tchem", zachęcał "Der Spiegel". W podobnym tonie wyrażał się nawet arcybiskup Kolonii, kardynał Joachim Meisner: "Niczym w pasjonującym , Paul Badde opisuje dzieje odkrycia Świętego Całunu, na którym widnieje prawdziwy wizerunek Jezusa". Jest oczywiście zasadnicza różnica między powieściami Dana Browna a pracą Paula Badde: niemiecki dziennikarz nie pisał powieści, tylko dokumentację swojego śledztwa, które przyniosło zaskakujące wyniki. Jeśli jego (i ludzi, na których się powołuje) odkrycia są autentyczne, to najcenniejsza relikwia chrześcijaństwa znajduje się w miejscu, gdzie nikt by się jej nie spodziewał. Co wiemy na pewno? Najpierw ustalmy to, co jest pewne. Manoppello to mała miejscowość położona we włoskiej Abruzji. Znajduje się tam zbudowany w 1620 roku kościół-sanktuarium "Świętego Oblicza" i klasztor kapucynów. Nad głównym ołtarzem kościoła znajduje się obraz Chrystusa. Pierwsza dostępna wzmianka na jego temat pochodzi z 1645 roku. Według dokumentów obraz "przywędrował" do Manoppello w 1506 roku. W lekko fantazyjnych ramach umieszczone jest niewielkiej wielkości płótno: zaledwie 17 na 24 centymetry. Widoczna jest twarz mężczyzny o długich włosach, złamany nos i wyrwana broda. Widać spuchnięty prawy policzek, a na lekko uchylonych ustach i czole ślady jakby dopiero co zagojonych ran. Oczy ma otwarte, wzrok spokojny. Płótno wykonane jest z niezwykle rzadkiego rodzaju jedwabiu morskiego, z bisioru. Jest całkowicie przeźroczyste i cienkie, a jednak widać na nim twarz mężczyzny. W starożytności na Bliskim Wschodzie na luksus posiadania takiej tkaniny mogli pozwolić sobie tylko bardzo zamożni obywatele. I nikt nie traktował go jako materiał nadający się do malowania portretów. Jak zatem możliwe jest, że na delikatnym i przeźroczystym bisiorze z Manoppello widoczny jest wizerunek człowieka? Po kolei. Dwa Całuny Paul Badde wiele miejsca w swojej książce poświęca Blandinie Paschalis Schloemer, niemieckiej farmaceutce, malarce ikon i zakonnicy, od której "wszystko" się zaczęło. W 1979 roku, kiedy w klasztorze panowała epidemia grypy, Blandina opiekowała się jedną z sióstr. Nad jej łóżkiem zobaczyła postać z Całunu Turyńskiego. Kiedy podopieczna wyzdrowiała, wsunęła pod drzwi Blandiny gazetę z artykułem o innym wizerunku Jezusa. Obok zamieszczone było zdjęcie "Świętego Oblicza" z Abruzji. Autor artykułu dowodził, że zagadkowy welon z Manoppello zawiera wiele podobieństw do znanego Całunu Turyńskiego. Badde, który po latach poznał Blandinę osobiście, cytuje jej słowa w reakcji na przeczytany artykuł: "Byłam tak zła i zgorszona, że ze złością wetknęłam czasopismo pomiędzy książki. Jakiś inny wizerunek Chrytusa poza Turynem? Niemożliwe." Obraz nie dawał jej jednak spokoju. W końcu wyciągnęła gazetę i jeszcze raz uważnie przestudiowała artykuł. Dostrzegła wtedy, że zamieszczone zdjęcie przedstawia odwrotne odbicie obrazu. Odkryła, że przypomina nie tylko wizerunek umęczonego Jezusa, ale też ikony Chrystusa, które doskonale znała i sama od lat tworzyła. Przez następne lata studiowała wnikliwie temat. Zamawiała foliogramy wizerunków postaci z Manoppello i z Turynu. Przykładała je do siebie, porównywała, stosując tzw. suprapozycję. Okazało się, że oba wizerunki dokładnie pokrywają się. Co więcej, twarz z Manoppello, położona na różnych ikonach Chrystusa niejako "otwiera okno" do wnętrza namalowanego obrazu, jak pisze Badde. Nie zakrywa ikony, tylko ją odsłania. Blandinę Schloemer do publikacji swoich odkryć namówił prof. Andreas Resch. Temat trafił do rąk znawcy historii sztuki, Heinricha Pfeiffera. Przyjechał do Mannoppello i zaczął poważnie interesować się wizerunkiem. Blandina przyjeżdża tu dopiero w 1995 roku. Prowadząc kolejne badania, wraz z H. Pfeifferem, utwierdza się w przekonaniu, że znajdujący się w Manoppello portret mężczyzny to słynny starożytny "obraz nie ludzką ręką namalowany", który już w IV wieku był - obok Całunu Turyńskiego - inspiracją dla artystów do tworzenia wizerunków Chrystusa (tzw. Mandylion). Czy można wskazać na jakieś tropy w historii i nauce, które potwierdzałyby tezę, że ten rzeczywiście pojawiający się w starożytnych dokumentach wizerunek przywędrował właśnie do Manoppello? I jak to się ma do tzw. Chusty Weroniki? Vera eikon, czyli Weronika Najbardziej zastanawiające w wizerunku z Manoppello jest to, że… nie stwierdzono na nim żadnego śladu farby. Próbowali szukać ich tacy naukowcy, jak prof. Gulio Fanti z Padwy czy Nonato Vittire z Bari. Pod mikroskopem nie znaleźli jednak niczego, co mogłoby wskazywać na obecność barwników, olejów, ingerencji pędzla itp. Paul Badde, który dotarł do Blandiny Paschalis, przeprowadził też własne śledztwo w tej sprawie. Odnalazł chyba jedną z ostatnich, jak twierdzi, kobiet, które potrafią utkać bisior. Chiara Vigo powiedziała mu, że nie jest możliwe namalowanie jakichkolwiek kształtów na tym rodzaju jedwabiu. Niemożliwe jest też fizyczne "odbicie" twarzy na tej tkaninie z dokładnym odzwierciedleniem rysów. Sensacyjne są odkrycia wspomnianego historyka sztuki, Pfeiffera. Jest on całkowicie przekonany, że "człowiek z Manoppello" jest pierwowzorem wszystkich wizerunków Chrystusa, jakie powstawały na Wschodzie w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Dokładnie ten sam złamany nos, wyrwana broda, długie włosy, spuchnięty policzek, ślady zagojonych ran. Tzw. Mandylion to bardzo popularne w ikonografii przedstawienie wizerunków Chrystusa. Na podstawie studiów dokumentów, Paul Badde przedstawił prawdopodobną drogę, jaką przez wieki mógł przebyć wizerunek. W VI wieku właśnie pisano o obrazie "namalowanym nie ludzką ręką". Najstarsze syryjskie źródło mówi o wizerunku "zaczerpniętym z wody". Miał znajdować się w Edessie, potem trafić do Konstantynopola i stać się inspiracją dla mozaiki w Hagia Sophia. To określenie "nie ludzką ręką uczyniony" wynikało właśnie z niemożliwości określenia, w jaki sposób mógłby powstać tak niezwykły obraz. Już w VIII wieku chusta znalazła się Rzymie. I to właśnie tutaj powstała słynna legenda o świętej Weronice i chuście, którą otarła twarz Jezusowi w czasie Drogi Krzyżowej. Skąd się wzięła "Chusta Weroniki", skoro ani słowa nie ma o niej w Ewangelii? Jednym z wyjaśnień może być pewna zbitka językowa. Otóż "nie ludzką ręką uczyniony" obraz, który - co jest potwierdzone historycznie - znalazł się w Rzymie, nazywano vera eikon, co należy tłumaczyć dosłownie jako" prawdziwy obraz". Była w tym zawarta wiara, że przedstawia on prawdziwą twarz Chrystusa. Z tego vera eikon powstała "Weronika". Stała się z czasem nieodłączną częścią pobożności związanej z Męką Pańską. Postać tajemniczej świętej inspirowała artystów, stała się nawet nieodłączną bohaterką jednej ze stacji Drogi Krzyżowej: kobietą, która otarła twarz umęczonemu Jezusowi, za co otrzymała od niego w nagrodę odbicie swojego oblicza. Chustę, jako najcenniejszą relikwię, zamierzano przechowywać później w jednym z filarów Bazyliki Świętego Piotra. Na potężnej kolumnie do dziś można zobaczyć napis Sancta Veronica Ierosolymitana, a wyżej kobietę trzymającą w rękach welon z wizerunkiem twarzy Chrystusa. Przez wieki to właśnie Chusta Weroniki była głównym celem pielgrzymek do Rzymu. Uroczyście pokazywano ją wiernym w każdy piątek i święta podczas roku jubileuszowego, a następnie w każdą niedzielę i przez cały Wielki Post. Do kolumny Chusta miała trafić w 1608 roku. Zastanawiające jest tylko jedno: dlaczego właśnie w tym czasie tradycja pokazywania Chusty jakby przycichła? "Od czasu gdy wzniesiono nową bazylikę - pisze Badde - można odnieść wrażenie, jakby świątynia połknęła sławny filar wraz z ukrytą w nim najcenniejszą relikwią chrześcijaństwa". Zamiast częstych celebracji, tylko w Niedzielę Palmową, przez ułamek sekundy, wierni mogli patrzeć na Chustę. No właśnie, czy aby na pewno na tę samą? Kto ukradł Chustę? Paul Badde próbował zrobić coś, co nie udało się jeszcze nikomu: zobaczyć osobiście Chustę Weroniki. Jej oglądanie jest do dziś zarezerwowane tylko dla kanoników Bazyliki Świętego Piotra. Na listy z prośbą o zbadanie obrazu dostawał jednak odpowiedzi odmowne. Do tego dołączano informację, że "z biegiem lat obraz bardzo wyblakł". Dziś obraz pokazywany jest w czasie nieszporów w piątą niedzielę Wielkiego Postu. Ale z daleka nic nie widać. Dlaczego nikt nie może zobaczyć obrazu z bliska? Badde stawia odważną tezę: uzasadnione jest podejrzenie, że chusta została skradziona, a od czterystu lat sprawę próbuje się zatuszować. Otóż kopie wykonane już w XVII wieku przedstawiają Chrystusa z zamkniętymi oczami, podczas gdy wszystkie wczesnochrześcijańskie wizerunki, wzorujące się na "Weronice" pokazują Jezusa z oczami otwartymi! Ponieważ nie dawało to spokoju dziennikarzowi, dalej czynił próby dostania się do obrazu. Dostał w końcu zgodę i kiedy zobaczył pokazywaną tradycyjnie od stuleci "Chustę", zobaczył, że… na płótnie nie widać praktycznie nic! Badde jest przekonany, że prawdziwą chustę dawno skradziono. Skojarzył dwie rzeczy: kawałek szkła w płótnie z Manoppello i odkryta przez niego w watykańskim skarbcu rama… z kawałkami rozbitego szkła. Rama idealnie pasuje do płótna z Mannopello. Jeśli nie Manoppello, to co? Miałem okazję rozmawiać kiedyś telefonicznie z s. Blandiną. Jest przekonana, że płótno z Manoppello jest tym samym, które leżało na twarzy Jezusa w grobie. I tym, które później krążyło po Bliskim Wschodzie i następnie na Zachodzie. W ubiegłym roku w Rzymie spotkałem się też osobiście z Paulem Badde. Długo rozmawialiśmy o jego odkryciach (wywiad z nim ukazał się w GN). Oprócz przesłanek historycznych, do prawdziwości wizerunku z Manoppello przekonuje go też jeden fragment z Ewangelii wg św. Jana. - Czytamy w niej - mówił mi Paul - że dwaj uczniowie zobaczyli otwarty grób. Ale Piotr uwierzył dopiero wtedy, gdy wszedł do środka i zobaczył leżące płótna. Podobnie Jan. W co uwierzyli? Co takiego zobaczyli w środku? Dlaczego nie przekonał ich tylko widok odsuniętego kamienia? Uwierzyli dopiero, gdy zobaczyli pierwsze świadectwo zmartwychwstania. To najbardziej kluczowy moment w całej chrześcijańskiej literaturze: i w jednym, i w drugim przypadku jest mowa o suknach, tkaninach. Nie o żadnej wizji, nie o pięknym zapachu, nie o żadnym świetle, ale o płótnach właśnie. Te tkaniny musiały być objawieniem dla chrześcijan. I oba te płótna istnieją - duże w Turynie, mówiące ze szczegółami o męce Pana, oraz drugie, w Manoppello, które mówi o Jego zmartwychwstaniu - dodał. Tyle Paul Badde. Dodam tylko, że swoimi odkryciami podzielił się Josephem Ratzingerem, który już jako Benedykt XVI odwiedził Manoppello. Oczywiście, nie oznacza to oficjalnego uznania przez Kościół prawdziwości tego wizerunku. Nawet gdyby tak się stało w przyszłości, nie jest obowiązkiem wiernych, by w to wierzyć: to nigdy nie stanie się dogmatem wiary. Dla wyjaśnienia wszelkich wątpliwości, które nadal mają zarówno naukowcy, jak i wielu teologów, potrzebne byłyby jeszcze badania metodą węgla C14. Zdaniem sceptyków, szukanie śladów farby tylko pod mikroskopem (co uczynili wspomniani naukowcy), jest niewystarczające. Metoda węgla C14 mogłaby rzucić nowe światło na tajemnicze płótno z Mannoppello. Paul Badde próbował namówić do przyjazdu do Manoppello swojego znajomego, znawcę tematu, profesora Karlheinza Dietza, ten jednak nie chciał się na to zgodzić. Odpowiadał, iż niejaka Isabel Piczek (znawczyni Całunu Turyńskiego i osoba, której pokazano rzymski rzekomo Całun Weroniki, twierdzi, że zna inne całuny, które stanowią, obok Całunu z Manoppello, przykład… malarstwa sieneńskiego z XVI wieku). "Z tego względu - pisze Badde - Całun z Abruzji - nawet jeśli w rzeczywistości nie jest dziełem nadziemskim, jak Całun z Turynu - w pełni zasługuje na to, by uznać go za drogocenne dzieło sztuki, pod względem artystycznym o wiele bardziej wartościowe niż wiele innych relikwii". Później jednak Badde nawiązał kontakt z panią Piczek, na której ekspertyzy powoływał się Dietz. W faksie z Los Angeles napisała: "Nie badałam oryginału Manoppello. Jestem z zawodu malarką. Charakter obrazu określiłam na podstawie powiększonych reprodukcji, przezroczy i zdjęć niektórych szczegółów. Wizerunek z Manoppello to z całą pewnością obraz ze szkoły sieneńskiej, namalowany pomiędzy połową XIV a połową XV wieku". Tyle że w dalszej części Piczek pisze, że to nie może być chusta, która otarła twarz Jezusa w czasie męki. I tu jest sedno: Badde też twierdzi, że prawdziwa "Weronika" to nie chusta z Drogi Krzyżowej, tylko chusta, którą położono na twarzy Jezusa po złożeniu do grobu. Jak widać, wątpliwości pozostają. Na razie pewne jest jedno: do małej miejscowości w Abruzji ciągną tysiące pielgrzymów, którzy w małym obrazie widzą prawdziwą twarz Chrystusa, odbitą w cudowny sposób po zmartwychwstaniu. Dla nich jest to świadectwo tego centralnego w chrześcijaństwie wydarzenia, tak jak Całun Turyński jest dla nich świadectwem Męki Jezusa. Jeśli okaże się jednak, że można prosto wytłumaczyć powstanie tego wizerunku, że są tam ślady pędzla, otwartym pozostanie pytanie, gdzie podział się starożytny obraz "nie ludzką ręką uczyniony". Jacek Dziedzina Autor jest dziennikarzem i publicystą tygodnika "Gość Niedzielny" Sobota, 30 marca 2013 (16:47) "Bardzo często w Kościele Wschodnim Chrystus przedstawiany jest z jedną nogą krótszą. Tak też tłumaczy się tę dolną podstawkę na krzyżu prawosławnym. Męska postać na Całunie też jest tak ustawiona. Kiedy dwie nogi były przybite jednym gwoździem do krzyża, jedna musiała być bardziej przykurczona" – mówi w trzeciej części rozmowy z Bogdanem Zalewskim Grzegorz Górny, autor książek „Świadkowie Tajemnicy. Śledztwo w sprawie relikwii Chrystusowych" oraz "Oblicze Prawdy. Żyd, który zbadał Całun Turyński". Bogdan Zalewski: W poprzednich częściach naszej rozmowy o Całunie Turyńskim, poruszaliśmy temat dziwnych dróg wiary i nauki. Dla mnie niesamowita jest prawosławna legenda o chromym Chrystusie, historia także odciśnięta na Górny: Bardzo często na Wschodzie, w Kościele Wschodnim, Chrystus przedstawiany jest z jedną nogą krótszą, drugą dłuższą. Tak też tłumaczy się tę dolną podstawkę na krzyżu prawosławnym... „Całun Turyński dla dziennikarza śledczego, ale także dla uczonego, który prowadzi swoje naukowe dochodzenie, jest pewnym wyzwaniem, zagadką do rozwiązania” – mówi w rozmowie z Bogdanem Zalewskim Grzegorz Górny, autor książek: „Świadkowie Tajemnicy. Śledztwo w sprawie relikwii Chrystusowych" oraz "Oblicze Prawdy. Żyd, który zbadał Całun Turyński". „Kiedyś drogi nauki i religii się rozeszły. Punktem spornym była między innymi kwestia relikwii. Teraz, po kilkuset latach, drogi nauki i religii znowu się schodzą, i tym puntem spotkania stają się znowu relikwie” – podkreśla. więcej Skrzywioną......która miała oznaczać , że jedna noga była krótsza, druga dłuższa. Okazuje się, że ta męska postać na Całunie Turyńskim też jest tak ustawiona, jakby jedna jej noga była krótsza od drugiej. To wynika z faktu, że kiedy dwie nogi były przybite jednym gwoździem do krzyża, jedna musiała być bardziej przykurczona. Można powiedzieć, że ona potem "zastygła" w takim ustawieniu na skutek stężenia pośmiertnego, czyli rigor mortis. W takim stanie Chrystus został owinięty w całun i pochowany, stąd później odzwierciedlenie postaci na płótnie sprawiało wrażenie, jakby jedna noga była krótsza. Okazuje się, że jest to zgodne z tym, co ustalili specjaliści od anatomii. Tak zachowuje się organizm ludzki, tak ustawiają się kończyny, jeśli są w taki, a nie inny sposób przybite i pośmiertnie Turyński - prawdziwy obraz, coraz bardziej prawdziwy, jak się okazuje - był także inaczej określany w przeszłości: jako Mandylion z Edessy, Chusta Abgara, Obraz Boga, czyli Theotokos Eikon, tetradiplon, czyli "złożony na czworo". W tych nazwach jest zawarta niesamowita historia tego płótna. Jaką drogę Pan przebył po śladach jego obecności?Najważniejszym spotkaniem, najważniejszym wydarzeniem było wystawienie Całunu Turyńskiego w 2010 roku w kwietniu i maju w Turynie. Udało mi się być na tym pokazie. Tak jak pielgrzymi mieli maksimum około pięciu minut, żeby być w odległości minimum pięciu metrów od Całunu, ja - na skutek akredytacji - mogłem stać dwa metry od Płótna przez kilka godzin. Z tym że z bliska na Całunie nie widzi się na skutek efektu "sfumato"...Rozmycia...Efektu, który sprawia, że im człowiek jest dalej od tego obrazu, tym lepiej widzi różne jego kształty. Spotkałem się tam w Turynie z Bruno Fabbianim, profesorem optyki z Politechniki Turyńskiej...Który stworzył specjalny okular...Specjalne okulary do oglądania Całunu Turyńskiego, które mają dwa różne filtry. Jeden z nich wydobywał wszystkie ślady krwi, sprawiał, że one stawały się w takim oglądzie bardziej intensywne. Drugi z kolei wydobywał wszystkie szczegóły anatomiczne ciała mężczyzny. W ten sposób też papież Benedykt XVI w 2010 roku dzięki tym okularom mógł oglądać Całun. Rzeczywiście dzięki temu widziało się pewne szczegóły, które nieuzbrojonym okiem nie są widoczne, nawet jeśli nie wiem jak wytężać wzrok. Niektórzy postrzegają postać Chrystusa w śladach nadpaleń, mylą wizerunek Chrystusa z efektami częściowego zniszczenia te nadpalenia sprawiły, że profesor Fabbiani postanowił skonstruować te okulary. Kiedy uczestniczył on w 2000 roku na poprzednim wystawieniu Całunu, stał obok chłopca, który zapytał babcię: "Dlaczego Chrystus ma nogi w połowie ucięte?". Wtedy profesor Fabbiani się zorientował, że ludzie nie widzą tych szczegółów tak, jak one tam są naprawdę. Sami dopasowują pewne elementy, identyfikując niektóre nadpalenia z częściami ciała Chrystusa, podczas gdy są to dziury po wypaleniach. Powstały one na skutek pożaru w 1532 roku w Chambery we Francji w kaplicy pałacowej. Całun omal tam wtedy nie spłonął. Był przechowywany w srebrnym relikwiarzu. Naukowcy obliczyli, że temperatura w kaplicy musiała wynosić około sześciuset stopni Celsjusza. Na szczęście w ostatniej chwili wyniesiono ten relikwiarz z Całunem z płonącej kaplicy. W ostatniej chwili, bo już zaczęły topić się okucia relikwiarza, zaczęły spadać...Krople srebra...Roztopione krople srebra, i to one właśnie wypaliły te dziury, które są widoczne na Całunie. Polewano go wtedy wodą, żeby nie uległ spaleniu, i także te zacieki są do dziś widoczne. Brazylijski badacz Átila Soares da Costa Filho posługując się Całunem Turyńskim i możliwościami sztucznej inteligencji opracował portret przedstawiający w przybliżeniu oblicze Maryi, matki Jezusa. – Z Jej twarzy emanuje piękno i godność – powiedział badacz. Pracę nad odtworzeniem twarzy Maryi mężczyzna rozpoczął już w 2010 roku analizując badania amerykańskiego projektanta, Raya Downinga. Wykorzystując zaawansowaną technologię sądową zrekonstruował on na podstawie Całunu Turyńskiego twarz Jezusa. - Opierając się na twarzy z Całunu, wykonałem wiele eksperymentów przy użyciu sztucznej inteligencji i zaawansowanej technologii konwolucyjnych sieci neuronowych do… zmiany płci. Dokonałem ręcznych artystycznych poprawek, by trafniej podkreślić etniczną i antropologiczną fizjonomię kobiety z Palestyny sprzed 2000 lat. Tak zdołałem odtworzyć wizerunek nastoletniej Maryi, a więc obraz dziewczyny, która urodziła Jezusa – mówi Átila Soares. - Warto podkreślić, że wyniki tych badań zostały zaakceptowane przez najważniejszego na świecie syndonologa, badacza i autora wielu ważnych wykładów, Barriego M. Schwortza, oficjalnego fotografa historycznego projektu STURP (zajmującego się badaniem Całunu Turyńskiego) – dodał mężczyzna. Brazylijczyk twierdzi, że odtworzona przez niego Maryja wygląda na 25-30 lat. - Ma silne, ale i wzniosłe oblicze. Oblicze kobiety w dramatyczny sposób związanej z misją i ofiarą Zbawiciela… Jej Syna. Maryja jest chwałą, ale też i bólem, całkowitym oddaniem – mówi mężczyzna. Badacz zaznaczył, że z twarzy Maryi emanuje piękno i godność. - Wróćmy tu do średniowiecznej myśli św. Augustyna, który twierdził, że źródłem piękna jest wypływająca z Boga dobroć. Maryja – ta, która poczęła Syna Stwórcy winna odzwierciedlać Jego cechy: winna być bardzo piękna – dodał Átila Soares. Źródło: / Tworzymy dla Ciebie Tu możesz nas wesprzeć. Prawie pół miliona osób wybiera się do Turynu, by zobaczyć słynny całun z domniemanym wizerunkiem Jezusa. Pokazano go po raz pierwszy od 5 lat. Katolicy widzą w płótnie najcenniejszą relikwię Męki Pańskiej, odbicie twarzy i ciała Jezusa, który skonał na krzyżu. (Według ówczesnych żydowskich zwyczajów pogrzebowych ciało zmarłego owijano całunem, głowę chustą, a ręce i nogi wiązano opaskami). Niedowiarki, a nie brakuje ich wśród naukowców, uważają całun za produkt średniowieczny, który miał zaspokajać potrzeby religijne tamtej epoki. Potrzeby okazują się żywotne, bo poprzednie ekspozycje całunu przyciągały nawet milion oglądających. Dla większości z nich całun jest relikwią, czyli świętością, a nie podróbką, czyli fałszywką. Kościół nie mówi jasno, czy uznaje całun za relikwię. Ale nie musi się deklarować, bo kult całunu czy – szerzej – relikwii nie dotyczy samego rdzenia wiary katolickiej, czyli odkupicielskiej śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Kult relikwii może być więc tolerowany, a nawet pożyteczny z kościelnego punktu widzenia, bo rozbudza szersze niż zwykle zainteresowanie chrześcijaństwem i jego praktykami, na przykład pielgrzymkami do sanktuariów takich jak kaplica św. Całunu (Santa Sindone, z greckiego syndon) w katedrze turyńskiej. Wybudowano ją w XVII w., wykładając czarnym marmurem. Całun o wymiarach nieco ponad 4 m na nieco ponad 1 m przechowuje się tam w specjalnym srebrnym relikwiarzu, spoczywającym w żelaznej skrzyni i ustawionym w urnie na kaplicznym ołtarzu. Na co dzień jednak całun nie jest z relikwiarza wyjmowany, choćby dla zabezpieczenia przed zniszczeniem. Omal nie doszło do niego podczas pożaru w katedrze w 1997 r. Nieszczęściu zapobiegła brawurowa akcja strażaków. Całun był bliski zniszczenia przez ogień także w pierwszej połowie XVI w., gdy był przechowywany nie w Turynie – gdzie jest od 1578 r. – ale w kościele w Chambery we Francji, bo należał do ówczesnych władców tego regionu, książąt sabaudzkich, którzy ostatecznie przenieśli go do Turynu, a w 1983 r. ofiarowali papieżowi Janowi Pawłowi II. Całun jest niedostępny dla zwykłych śmiertelników – w katedrze mogą sobie obejrzeć fotografię – dlatego tym większym wydarzeniem staje się jego wystawienie na widok publiczny. Zdarza się to rzadko; ostatnio był eksponowany 5 lat temu, wcześniej w jubileuszowym roku dwutysiąclecia chrześcijaństwa. Ekspozycję odwiedził wtedy Jan Paweł II. Dzieląc się później wrażeniami podczas spotkania z pielgrzymami na placu św. Piotra, a oglądał całun już trzeci raz, nazwał go „świadkiem Chrystusa”. Ręka ludzka Takie określenie brzmi, jakby papież uważał całun za relikwię, choć tego słowa nie używa. Dwa lata wcześniej, 24 maja 1998 r., poświęcił mu całą homilię do wiernych w Turynie, a działo się to niedługo po wspomnianym już wielkim pożarze, który omal nie strawił tkaniny. Dziękował Bogu za „wyjątkowy dar”, jak nazwał całun, który pobudza wiernych do modlitwy i medytacji w związku z Męką Pańską. Bo nie całun jest tu celem, lecz Chrystus. Ale na tym nie koniec. W homilii papież nazwał całun także obrazem ludzkiego cierpienia, obrazem miłości Boga do człowieka i przypomnieniem ludzkiego grzechu, obrazem bezsilności śmierci, obrazem śmiertelnego milczenia i ciszy kontemplacji. Jan Paweł II włączył w tę katechezę całunu akcenty współczesne: jakże patrzeć na wyobrażenie umęczonego ciała i nie pochylić się nad losem ludzi pozbawianych praw ludzkich, ofiar tortur i terroryzmu, niewolników przestępczych organizacji? Czuje się, że płótno budziło w papieżu głębokie emocje. A przy tym zaznaczał wyraźnie, że Kościół pragnie, by nauka prowadziła niezależne i wyczerpujące badania nad tajemnicą całunu, nie przesądzając niczego z góry. W chrześcijaństwie istnieje pojęcie „rzeczy, których nie uczyniła ręka ludzka”, czyli takich, które powstały w sposób cudowny, nadprzyrodzony, jako widomy znak mocy i świętości. Znaki widome, ale nienamalowane, tylko odbite na tkaninie, trochę tak jak odbicia postaci ludzkich powstałe na murach Hiroszimy po eksplozji bomby atomowej. Chrześcijanie zaliczają do owych znaków wizerunki Jezusa na chustach, jakie przez wieki były i są czczone w wielu miejscach. Prócz całunu turyńskiego, rozgłos zdobyła chusta Weroniki i tak zwany mandylion z Edessy. Znikające wizerunki Całun turyński zawiera wizerunek mężczyzny ze śladami obrażeń na głowie i ciele, pasującymi do ewangelicznych opisów cierpień i śmierci Jezusa na krzyżu w Jerozolimie ok. 30 r. Są ślady po cierniach, biczowaniu, przebiciach nadgarstków i stóp gwoździami, ranie kłutej boku; są ślady krwi, a nawet ślady pyłków kwiatowych występujących ponoć tylko w Palestynie. Gdyby to rzeczywiście była podobizna Jezusa, miałby on nieco ponad 1,6 m wzrostu i semickie rysy. Chusta św. Weroniki to relikwia przedstawiająca wizerunek twarzy cierpiącego Chrystusa. Legenda średniowieczna opowiada, że kiedy Jezus dźwigał krzyż w drodze na Golgotę, pewna kobieta podała mu chustę, by mógł otrzeć pot z twarzy. Wtedy na chuście odbiło się święte oblicze Zbawiciela. Ów prawdziwy wizerunek, veraikon (stąd być może imię Weroniki), był natchnieniem malarzy chrześcijańskiego Zachodu. W chrześcijaństwie wschodnim wielką nabożnością otoczono mandylion z Edessy. Jest to płótno z wizerunkiem twarzy uważanej za oblicze Jezusa i ikonę wszystkich ikon. Tak jak chuście Weroniki, mandylionowi towarzyszą legendy tłumaczące jego pochodzenie. Miał go otrzymać król Agbar z Edessy (dziś miasto Urfa w Turcji). Chory władca poprosił Jezusa słynącego z cudownych uzdrowień, by i jego uleczył. Ten do króla nie przybył, ale przesłał mandylion i obiecał, że któryś z jego uczniów przyjedzie pomóc władcy, jak się i stało. Wszystkie te cudowne historie nie zastąpią sumiennych badań nad pochodzeniem i charakterem wizerunków. Pojawiają się one i znikają w mrokach dziejów, tropy krzyżują się i urywają, ikonografie chrześcijańskie nakładają się na antyczne. Po jednej wzmiance w źródłach historycznych zapada milczenie na dekady i stulecia. W średniowieczu w Europie Zachodniej kilkadziesiąt kościołów szczyciło się, że przechowuje fragmenty całunu grobowego Chrystusa i innych relikwii Męki Pańskiej – chusty grobowej czy opasek. Takie mnożenie się świętych pamiątek wynikało nie tylko z potrzeb kościelnej propagandy i łatwowierności ludu, lecz i z ekonomii: miejsca słynące z relikwii przyciągały tłumy pielgrzymów, a ci zostawiali tam pieniądze za nocleg, żywność i dewocjonalia. Kogo czcili templariusze Swoje legendy ma i całun turyński. Bohaterami jednej z nich są templariusze. Ten potężny zakon rycerski został w XIV w. rozwiązany, a jego przywódcy straceni. Inkwizytorzy zarzucili templariuszom oddawanie czci wizerunkowi jakiejś brodatej głowy. O co dokładnie mogło chodzić, już ustalić się nie da. Są badacze, którzy uważają, że w istocie templariusze posiadali jedną z relikwii Męki Pańskiej w postaci całunu – może wręcz właśnie tego nazwanego później turyńskim – lub chusty z podobizną świętej twarzy Jezusa. Jeden z tych badaczy wystąpił nawet z tezą, że na całunie znajduje się odbicie ostatniego wielkiego mistrza zakonu Jakuba de Molay, bo to jego ciało weń owinięto. Tak czy inaczej białych plam w historii cudownych wizerunków Jezusa jest tyle, że nie można wykluczyć, iż chusta Weroniki, całun turyński i mandylion z Edessy to różne nazwy tego samego artefaktu. Kogo to dziwi, powinien pamiętać, że już w samych Ewangeliach mamy różnice w opisach złożenia Jezusa do grobu i tego, co w nim zastano po zmartwychwstaniu. U św. Jana czytamy, że w pustym grobie Szymon Piotr zobaczył płótna (całun) i leżącą oddzielnie od nich zwiniętą chustę. Pozostałe trzy Ewangelie o chuście nie wspominają, tak samo jak o wonnościach, jakie przynieśli Józef z Arymatei i Nikodem, by wraz z nimi owinąć Jezusa w śmiertelne płótno. Szczegół z chustą jest ciekawy, bo przecież rabusie grobów czy inni ewentualni porywacze ciała nie traciliby chyba czasu na zwijanie chusty i robienie porządku. Takiej staranności spodziewalibyśmy się po pobożnym Żydzie Jezusie. Drobny szczegół jest więc teologicznym komunikatem: Jezus prawdziwie zmartwychwstał, o czym zaświadcza nawet ta starannie złożona chusta. Nigdzie u ewangelistów nie mamy natomiast wzmianki o cudownym odbiciu wizerunku Jezusa na całunie, a wydaje się, że jeśli, to powinno ono nastąpić jeszcze przed złożeniem ciała w grobie. Cztery pamiętne daty W historii całunu są cztery ważne daty. Pierwsza to nieszczęsny dla chrześcijaństwa rok 1204, kiedy to zachodni łacińscy rycerze czwartej wyprawy krzyżowej zdobyli, złupili i zniszczyli Konstantynopol, zwany drugim Rzymem, stolicę chrześcijaństwa wschodniego, dopuszczając się wobec współwyznawców masowych mordów i gwałtów, do jakich nie posuwali się wrogowie krzyżowców – muzułmanie. Historyk krucjat Steve Runciman nazywa tę wyprawę „największą w dziejach zbrodnią przeciwko ludzkości”. To jeden z owych zdobywców, Burgundczyk Otton de la Roche, miał przywieźć całun zrabowany ze skarbca cesarskiego w Konstantynopolu do Besançon w południowej Francji. Potem płótno wędrowało od kościoła do kościoła i zmieniało możnych właścicieli. Druga przełomowa data przypada na czasy już nam bliższe. W 1898 r. włoski fotograf amator wykonał pierwsze zdjęcia całunu. Na negatywach twarz i ciało było wyraźniejsze niż na całunie. Wśród wielu hipotez na temat powstania wizerunku są też fotograficzne. Ich zwolennicy twierdzą, że w średniowieczu znane były techniki pozwalające na wykonanie prostych zdjęć i to w ten sposób powstała podobizna na całunie; zrobiono nawet eksperyment: przy użyciu wyłącznie materiałów sprzed wieków uzyskano efekt podobny do obrazu na całunie. Jego autorstwo próbowano także przypisać mistrzowi Leonardo da Vinci. Miał w tym celu wykorzystać kamerę otworkową (camera obscura), a podobizna na całunie to twarz samego Leonarda. Trzecią kluczową datą jest 1978 r., kiedy uczeni amerykańscy rozpoczęli badanie całunu. Ogłoszone po trzech latach wyniki zdawały się potwierdzać, że wizerunek nie jest namalowany na płótnie farbami, lecz naniesiony w jakiś inny, trudny do jednoznacznego ustalenia sposób. Ale jeszcze większy rozgłos zdobyły wyniki badań, na które Watykan zezwolił w 1988 r. – to czwarta ważna data. Uczonym pozwolono zbadać wiek całunu metodą datowania z wykorzystaniem izotopu węgla. Miało się ostatecznie okazać, która strona sporu o pochodzeniu płótna ma rację: czy ci, którzy uważają, że naprawdę z grobu, gdzie złożono Jezusa i że to jego podobizna na nim widnieje. Czy też ci, którzy datują je na znacznie ponad 1000 lat po śmierci Jezusa. Ci drudzy wątpią przy okazji, czy ktokolwiek wie, jak wyglądał Chrystus przed i po ukrzyżowaniu. Wiemy tylko, jak przedstawiano go w różnych tradycjach ikonograficznych (ciekawie pisała o tym Agnieszka Krzemińska, POLITYKA 15/09). Ale tych przedstawień nie można przecież utożsamiać z rzeczywistym wyglądem Jezusa. Można natomiast rozsupływać bogactwo znaczeń symbolicznych, jakie całun i inne podobne relikwie Męki Pańskiej wnosiły do historii malarstwa i kultury. Po pobraniu w 1988 r. niewielkiej próbki z całunu badały ją niezależnie od siebie trzy laboratoria uniwersyteckie w Szwajcarii, Anglii i USA. Wynik był w każdym taki sam: całun miał powstać w XIII w. Sceptycy nie cieszyli się jednak długo z potwierdzenia bliskiej im hipotezy średniowiecznej fałszywki. Oto kolejni badacze uznali, że pobrano złą próbkę, pochodzącą z napraw i przeróbek, a nie z pierwotnej części płótna i że ten błąd zniekształcił rezultaty wcześniejszych badań. Do kontrofensywy ruszył znany włoski dziennikarz, teolog z wykształcenia, praktykujący katolik i czciciel całunu Orazio Petrosillo. Jego zespół badawczy ustalił, że płótno w znacznej części pochodzi jednak z I w. W 2002 r. niemiecko-szwajcarska historyk tkanin i konserwator pracująca nad całunem stwierdziła, że został utkany sposobem znanym z żydowskich całunów pogrzebowych z czasów Jezusa. Prof. Flury-Lemberg zaznaczyła, że nie jest katoliczką, tylko luteranką, ale uważa całun za dobro kultury chrześcijańskiej. Pod jej nadzorem całun poddano intensywnej renowacji; usunięto fragmenty nadpalone w pożarze z XVI w. i łaty doszyte wówczas przez siostry klaryski. Ta ponoć niezbędna operacja ratunkowa sprzed ośmiu lat została przez jednego z krytyków nazwana gwałtem na całunie. Chodziło mu o to, że bezpowrotnie przepadły elementy nawarstwione przez wieki, niczym słoje drzewa. Całun, czyli memento Kolejne prace różnych autorów potwierdzały tezę o błędnym datowaniu z powodu błędnie pobranej próbki. Ale prędzej czy później publikowano wyniki innych badań, powracających do tezy o średniowiecznym i ludzkim pochodzeniu całunu. Ten cykl potwierdzeń i zaprzeczeń trwa do dziś. Pod koniec 2009 r. badaczka archiwów watykańskich, katoliczka dr Barbara Frale ogłosiła, że odkryła na całunie rodzaj świadectwa zgonu wymieniającego imię Jezusa Nazareńczyka. Jej zdaniem litery hebrajskie, greckie i łacińskie, bo w tych językach był napis, pochodzą z czasów Jezusa. Wkrótce po tych rewelacjach, podczas wykopalisk w Jerozolimie archeolodzy natrafili na całun grobowy żydowskiego kapłana z epoki Jezusa. Był tkany prostym splotem, innym niż całun turyński, co może oznaczać, że ten drugi pochodzi z epoki późniejszej niż czasy Jezusa. Czy te kontrowersje mają jakieś istotne znaczenie? Zależy dla kogo. W świecie nauki syndolodzy – tak brzmi fachowa nazwa badaczy całunu – toczą swe spory jak uczeni innych specjalności, starając się oddzielić prywatne poglądy od meritum. Kult relikwii, dla jednych odpychający i barbarzyński, u innych zaspokaja jakąś istotną potrzebę duchową. Wówczas przestaje się liczyć sucha prawda materialna, że całun pochodzi z tego czy innego stulecia i ma takie czy inne naukowo mierzalne cechy. Tak jak wciąż są ludzie, którzy noszą medaliony z kosmykiem włosów zmarłej ukochanej osoby, podobnie długo jeszcze będą tacy, którzy z całunu czerpią chrześcijańską nadzieję. A także tacy, którzy choć chrześcijanami nie są, mogą w całunie widzieć memento: uniwersalny symbol cierpień wyrządzanych ludziom przez ludzi i wołający o opamiętanie. Z prof. Bernardo Hontanillą, chirurgiem plastycznym z Kliniki Uniwersytetu Nawarry rozmawia Piotr Włoczyk Piotr Włoczyk: W tej sprawie podział wydaje się jasny: sceptycy widzą w Całunie Turyńskim dzieło genialnego artysty, a większość katolików uważa go za świętą relikwię, która przedstawia wizerunek martwego Jezusa Chrystusa. Pan jednak twierdzi coś zupełnie innego... Prof. Bernardo Hontanilla: Tak. Moje badania wyraźnie pokazują, że na obrazie odbitym na Całunie Turyńskim widać ślady życia. Patrząc na ten wizerunek, możemy mieć pewność, że widzimy twarz żywego człowieka. Jakie ma pan dowody na poparcie tej niesamowicie brzmiącej tezy? Najważniejszym, przesądzającym dowodem jest widoczna bruzda nosowo-wargowa. Aby zaobserwować taki efekt, konieczne jest napięcie mięśni. Każdy chyba doskonale rozumie, że w przypadku martwego ciała to wykluczone. Wizerunek postaci z Całunu Turyńskiego jest bardzo szczegółowy i doskonale widać obie bruzdy nosowo-wargowe. Jest dla mnie oczywiste, że ta osoba – w momencie utrwalenia tego wizerunku – musiała żyć. Jestem chirurgiem plastycznym, bardzo często pracuję na ludzkich twarzach i wiem, jakie oznaki wykazuje twarz żywego pacjenta – takich oznak nie sposób przeoczyć. Cały wywiad dostępny jest w 15/2020 wydaniutygodnika Do Rzeczy. © ℗ Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Do Rzeczy. Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.

wizerunek jezusa z całunu